Nieuwe roman Michiel van Diggelen over Hollanders op de prairie van Iowa

ZEIST De Zeister publicist en romanschrijver Michiel van Diggelen schreef een nieuwe roman: De exodus van Hendrik Peter Scholte naar Pella. Deze historische roman volgt de predikant Hendrik Peter (Hein) Scholte (1805-1868) op zijn reis met 800 Hollandse landverhuizers naar, door en in Amerika. De roman is een afzonderlijk te lezen vervolg op het eerste deel over Scholtes Hollandse jaren, dat hij vier jaar geleden schreef. Het verhaal voert ons terug naar de tijd van zeilboot en raderboot, van paarden en koetsen. 

MISSISSIPPI De Hollanders stichtten onder leiding van Scholte in korte tijd een welvarend stadje in een vrijwel onbewoond gebied ten westen van de rivier de Mississippi, zonder begaanbare wegen over land en water, laat staan per spoor. Maar er werd hier iets groots verricht. Binnen een paar jaar groeide Pella uit tot een welvarende stad en dat is het tot op de dag van vandaag. 

HOLLANDSE KOEKJES Het aantal arbeidsplaatsen is er groter dan het aantal inwoners en de werkgevers zijn er in de wijde omgeving, continu op zoek naar personeel. Nederlands wordt er in Pella vrijwel niet meer gesproken, maar er zijn nog steeds Hollandse koekjes verkrijgbaar bij bakkerij Jaarsma en in mei is er de jaarlijkse Tulip Time, compleet met tulpen, klompen en molens en oud-Hollandse spelletjes. 

VRIJHEID De roman is een spectaculair verhaal van eigenzinnige mensen op zoek naar economische en godsdienstige vrijheid. Eenmaal op de prairie van Pella aanbeland moest een stad uit het niets worden opgebouwd. Scholte was een duizendpoot. Naast predikant was hij onder meer actief als rechter, notaris, landmakelaar, advocaat, bankdirecteur, journalist en vertaler. Hij was ook politiek actief. Hij schreef een pamflet over slavernij en raakte betrokken bij de verkiezing van Abraham Lincoln als president. 

KLOMPEN EN KAPJES De Hollanders vormden voor de Amerikanen een attractie. Ze liepen op klompen en sommigen waren gekleed in klederdracht en droegen Hollandse kapjes. Maar anders dan je zou verwachten wilden ze meteen na hun aankomst echte Amerikanen worden. Enkele weken na de vestiging op de prairie vroegen ze al het Amerikaanse staatsburgerschap aan en zwoeren zij hun vroegere koning Willem II af. Alles leek goed, maar al snel kreeg Scholte het verwijt van enkele landverhuizers dat hij hun te veel geld had gerekend voor het land en de overtocht. Voor sommige inwoners was hij niet langer betrouwbaar en hij werd buiten zijn eigen kerk gezet. 

PRETTIG LEESBAAR Door Scholtes gedrevenheid kwam er in Pella veel van de grond, maar door zijn eigenzinnige optreden raakte de groep landverhuizers ernstig verdeeld op godsdienstig en politiek terrein. Scholte kwam steeds verder van zijn oorspronkelijke volgelingen af te staan. Hij was een exodusmens, nooit blij met het bestaande, altijd op zoek naar het volmaakte, waarbij hij veel te weinig rekening hield met de mensen die hem vergezelden, met uitzondering van zijn kritische en kunstzinnige vrouw Maria. De heftige en soms ook liefderijke gesprekken tussen Hein en Maria vormen het hoogtepunt van deze boeiende en prettig leesbare roman. 

Michiel van Diggelen, 

De exodus van Hendrik Peter Scholte naar Pella. 

Uitgeverij IJzer Utrecht. 

ISBN 978-90-8684-270-4. 

Onder andere verkrijgbaar bij boekhandel Kramer & Van Doorn in Zeist.