Zoon van melkboer uit Den Dolder: ‘Fotograferen is zó verschrikkelijk leuk’

WOUDENBERG / DEN DOLDER Hij wilde in Zeist gaan wonen, maar het werd Woudenberg, waar hij dankzij een groot enthousiasme en tomeloze inzet zijn weg vond. De plek ook waar hobbyfotograaf Klaas Haitsma anderen en zichzelf veel plezier bood en biedt.

Als zesjarig jochie vond Klaas Haitsma niets mooier dan zijn vader helpen die als melkventer voor zijn gezin in Den Dolder de kost verdiende. De grootste klanten, zoals de vakantieopvang van de Hoogovens, het ‘suikerziekentehuis’ en de talrijke bejaarden- en kindertehuizen in de regio, vormden de basis voor een goed inkomen. 

Het behalen van het middenstands- en het zuivelvakdiploma en het opvolgen van zijn vader waren voor Klaas logische stappen om zijn toekomstideaal te verwezenlijken: ook melkboer worden. Die droom viel in duigen toen de overheid besloot om de subsidie op melk en melkproducten te beëindigen met omzetverlies als gevolg. Hij werkte nog een paar jaar bij supermarkt De Kroon in Den Dolder, was bijrijder bij de Remia en verkocht kaas op de weekmarkt in Zeist op de Weeshuislaan. De zaterdagavonden vulde hij achter de draaitafels bij Purple Haze en Faisca, bekende uitgaansgelegenheden in die tijd.

WONINGRUIL

Klaas koos voor het vak van de vrachtwagenchauffeur, tijdens zijn werk gebruikt hij de uren op de weg ook om ideeën op te doen en nader uit te werken op momenten waarop hij uren moet wachten voordat hij op de losplaats aan de beurt is om zelf gelost te worden. De ondernemingsgeest die Klaas van nature in zich heeft, zou ook in de daaropvolgende jaren een belangrijke leidraad blijken bij keuzes die hij maakte. Inmiddels waren zijn vrouw Karin en Klaas verhuisd naar een flatwoning in Zeist en nadat het gezin was verrijkt met de komst van zoon Arne, ontstond de behoefte aan een eengezinswoning. Min of meer bij toeval werd het na een woningruil Woudenberg. Het zou een periode inluiden waarin de sporen van Klaas in Woudenberg nog altijd herkenbaar zijn, te beginnen bij de plaatselijke voetbalvereniging.

Heb jij zelf een voetbalachtergrond?

,,In ieder geval niet als speler. Wel ging ik altijd graag naar de FC Utrecht en naar de wedstrijden van het Nederlands elftal. Arne wilde wel graag zelf voetballen en dus begon hij bij de F’jes van Woudenberg. Op enig moment dreigde hier de klad in te komen. In het clubblad las ik dat het team op een zaterdag niet zou spelen, omdat er geen leider voor was. Toen heb ik mijzelf maar aangemeld. Van het voetbal zelf heb ik natuurlijk niet het meeste verstand, maar wat voor zes- en zevenjarige kinderen in mijn ogen belangrijker is, is enthousiasme, en dat is toevallig iets waar ik wel veel van in huis heb.”

Dat zijn aanpak succes had bleek al snel, want de groep van tien of elf kinderen waarmee Klaas begon, groeide al snel. Wat het geheim van zijn aanpak was? ,,Het belangrijkste voor kinderen op deze leeftijd is dat zij lol maken en dat stimuleerde ik vanaf het begin. Ook wilde ik dat er voor ieder spelertje een bal was. Bij tien kinderen is dat nog wel te doen, maar bij dertig werd dat voor de club te veel. Dus ben ik sponsoren gaan zoeken. Ik organiseerde ook dingen buiten de wedstrijdjes om en regelmatig schreef ik daar stukjes over in De Woudenberger. Het enthousiasme sloeg ook over naar ouders, want ook die groep groeide en groeide. Mijn laatste jaren bij de voetbalvereniging hadden wij ieder jaar wel zo’n 100 F’jes”. 

Waarom zette je daar een streep onder?

,,Op enig moment koos de vereniging ervoor om ook bij de jongste jeugd te willen selecteren op voetbalkwaliteiten. Dat kan, dat is een keuze. Maar niet mijn keuze. In mijn ogen moet je dit op deze leeftijd nog niet doen. Bij het samenstellen van een team is het belangrijker dat jongens en meisjes die vriendjes van elkaar zijn, bij elkaar in de klas zitten en samen buiten spelen, ook met elkaar in hetzelfde team spelen. Hierop besloot ik na veertien jaar om een andere weg te slaan”.

PR-MAN

Voor de buitenwacht, die Klaas vooral als een van de drijvende krachten van het succesvolle jeugdvoetbal in Woudenberg kende, was het oppakken van fotografie als hobby een grotere verrassing dan voor Klaas zelf. ,,Fotograferen fascineerde mij al langer. Alleen kwam dit er in de praktijk niet veel van. Met een fulltimebaan als vrachtwagenchauffeur en nadat het voetballen erbij was gekomen, bleven er weinig andere uurtjes over. Maar in het laatste jaar bij de voetbal had ik de mensen van Fotokring Flits in 2002 al een mailtje gestuurd met de boodschap ‘Jongens, ik kom eraan hoor’. Fotokring Flits was kort daarvoor opgericht door Elly Mol en Erwin Lam met als doel om het fotograferen als hobby te promoten en de kwaliteit van de hobby fotografen te verhogen. Erwin was een professionele fotograaf en Elly was een heel enthousiaste vrouw. Die combi maakte voor mij het lidmaatschap van Flits tot een vanzelfsprekendheid. Ik was mij er namelijk van bewust dat ik op dit gebied nog heel veel moest leren. Het credo van Elly (,,Niets moet, alles mag”) sprak mij daarom erg aan, want wat is makkelijker dan wanneer er niets van je verwacht wordt’’

,,Bij mijn start bij Flits telde de vereniging vier of vijf leden, een jaar later waren dat er al tien tot twaalf en inmiddels zijn dat er zo’n veertig. Het meer uit een camera kunnen halen ging spelenderwijs. Iedere vier weken kwamen wij bij elkaar in de zaak van Erwin (Foto Van der Breggen in de Dorpsstraat in Woudenberg). Erwin leerde ons de fijne (technische) kneepjes van het vak, zoals het instellen van de sluitertijd, het belang van de juiste diafragma et cetera. ‘’

Een groot verschil met vroeger is dat je destijds een rolletje met zesendertig foto’s kocht. Je maakte er geen honderd zoals nu. Als er tussen die zesendertig een paar goede zaten, was je niet alleen tevreden, maar ook een stuk armer, want ze moesten allemaal nog wel ontwikkeld worden.

,,Ook kwamen wij iedere twee weken bij elkaar in De Camp. Dan bespraken wij de foto’s die wij gemaakt hadden. Dit laatste gebeurt nog steeds. Na de verhuizing van Erwin leerden wij van elkaars ervaringen.’’

,,Een belangrijke activiteit vond ik ook de SOP (Samen Op Pad). Dan gingen wij bijvoorbeeld met een grote groep naar de binnenstad van Amersfoort, waar wij historische panden fotografeerden. De resultaten werden vervolgens weer met Erwin of onder elkaar besproken. De groei van de vereniging leidde ook tot de behoefte aan een PR-man; een rol die ik altijd met veel plezier op mij genomen heb.”

Welke invloed hebben mobieltjes, iPads en laptops op de hobbyfotograaf?

,,In mijn beginperiode bij Flits (negentien jaar geleden) bestond dit allemaal nog niet of nauwelijks. Je wordt als fotograaf beter wanneer je veel foto’s maakt. Dat was toen zo en dat is nog steeds zo. Een groot verschil met vroeger is dat je destijds een rolletje met zesendertig foto’s kocht. Je maakte er geen honderd zoals nu. Als er tussen die zesendertig een paar goede zaten, was je niet alleen tevreden, maar ook een stuk armer, want ze moesten allemaal nog wel ontwikkeld worden. Rond 2008 kwamen de digitale mogelijkheden op de markt. Die maken het mogelijk om een veelvoud aan foto’s te maken en daaruit de beste te kiezen. De rest doe je gewoon weg. Hierdoor heb je meer mogelijkheden om je te ontwikkelen. Maar het is niet zo dat door de digitale mogelijkheden het papier tot het verleden behoort. Wedstrijdfoto’s en de presentatie van jouw eigen foto’s, dat gebeurt nog altijd op papier. Digitale mogelijkheden bieden ook nieuwe kansen, denk aan afdrukken op metaal, kunststof of doek.”

Wat is de meerwaarde van Flits?

,,Flits is meer dan een vereniging waar je leert om een betere fotograaf te worden. Bijvoorbeeld doordat je leert om alle mogelijkheden te benutten die jouw camera heeft. Het advies is steeds om niet uit te gaan van de standaardinstellingen die een camera heeft, maar om zelf de instellingen te kiezen die het beste passen bij hetgeen je wilt vastleggen. En uitgeleerd raak je nooit. Zelf vind ik het na al die jaren nog steeds lastig om controle te hebben over de flitser. Maar Flits is ook gewoon een gezellige vereniging met een mix van mensen met uiteenlopende kennis. De een maakt mooie natuurreportages, de ander heeft veel kennis van computers en weer een ander maakt mooie foto’s van architectuur. En natuurlijk is er het gezamenlijk op uit trekken om de mooiste reportages te maken; er wordt veel ondernomen”. En wat Klaas zelf het liefst voor zijn lens ziet? ,,Ik kan toch zulke gezellige foto’s maken van vogeltjes. Ik kom graag in de Arkemheenpolder tussen Nijkerk en Putten. Als je daar over de dijk loopt en je bent op zoek naar de vogels die daar in het riet zitten. Het geluid en de rust, dat is zo mooi. En als je in de literatuur leest dat bijvoorbeeld een Rietgors daar zo weinig voorkomt, dat hij lastig te fotograferen is en ik er bij thuiskomst tien goeie foto’s van heb, man, dan ben ik zo trots als een pauw”. 

Het is duidelijk dat Klaas enthousiast is over Fotokring Flits. Hij moet daarom lang nadenken over de vraag waarin Flits zich nog verder zou kunnen versterken. ,,Het opleiden van jonge mensen, daar kan nog wel een slag in worden gemaakt. In de achterliggende jaren is dat een paar maal geprobeerd, maar jeugd kan zich niet vermaken bij de rest van de leden van 40 tot 65 jaar. Ook moet je mensen hebben die geschikt zijn om op te leiden; iets wat ik bijvoorbeeld zelf niet kan.”

VERTREK

Aan de verdere ontwikkeling van Fotokring Flits bouwt Klaas Haitsma niet meer mee. Verrassend? ,,Niet echt”, zegt hij. ,,Ik heb een jaar geleden al aangegeven dat ik eind 2022 zou vertrekken. De enige reden is dat ik het gevoel heb dat ik bij de vereniging alles geleerd heb wat ik daar kon leren. Daar ben ik de club heel dankbaar voor. Ik blijf trouwens wel reportages over Woudenberg maken.” Voor mensen die met veel plezier fotograferen, maar ook op zoek zijn naar mogelijkheden om zich hierin te ontwikkelen, heeft Klaas tot slot nog een advies: ,,De mooiste foto’s maken, leer je gewoon bij de Fotokring Flits!”