Buitenkunst: de man en zijn hond

,,Wat mij betreft is het een van de mooiste beelden van Zeist,” zegt Trees, die met haar kleinzoon Luc naast het beeld Eden van Ram Katzir zit. ,,Het is zo lekker toegankelijk, Lucas is er dol op en probeert altijd op het hondje te klimmen. Het beeld nodigt er gewoon toe uit.”

Adriënne Nijssen

Zeist - Het bronzen beeld in het Hogewegplantsoen is een echte blikvanger. De bijna vier meter hoge man en zijn drie meter hoge hond zitten met opgetrokken knieën voor een majestueuze kastanjeboom. Bedrieglijk eenvoudig van vorm lijken deze zachtaardige reuzen. Het ooit overwoekerde plantsoen werd in nauwe samenwerking met de kunstenaar opnieuw ingericht, waarbij bovendien gezorgd is voor een bijzondere belichting van de kastanje. Tijdens de onthulling werd de beeldengroep meteen ingenomen door spelende kinderen. ,,Mijn kleinzoon is dus niet de enige,” zegt Trees.

Ram Katzir werd op 19 maart 1969 in Tel Aviv geboren. Hij is een Nederlands/Israëlisch graficus en beeldhouwer. In 1995 studeerde hij af aan de Rietveld Academie in Amsterdam. Daarna werkte hij enige tijd bij de Cooper Union in New York. Tegenwoordig werkt hij afwisselend in Amsterdam en Beijing.

PRIJZEN

Ram won diverse prijzen waaronder de Prijs van het Prins Bernhard Cultuurfonds en de Cultuurprijs van de stad Den Haag. Werk van hem is flink wat Nederlandse steden te vinden. Niet alleen in Zeist, maar onder andere ook in Amersfoort, Amsterdam, Den Haag, Leiden en Nijmegen. Hij exposeerde regelmatig in Nederland zoals in het Amsterdamse Stedelijk Museum en het Joods Historisch Museum. Verder in diverse landen waaronder België, Duitsland, Zwitserland, Polen, Litouwen, Hongarije, Israël, Singapore, Japan, Australië en de Verenigde Staten.

In zijn werk richt Ram zich nadrukkelijk tot de toeschouwer, waarmee hij een interactie tot stand wil brengen. Of het nu gaat om een museumbezoeker of om een gebruiker van een publieksruimte; de toeschouwer zal zich moeten verhouden tot het beeld. In Zeist zijn positionering ten opzichte van de straat en het plantsoen en natuurlijk de uitvergroting in dit opzicht cruciaal. Net als in zijn andere werk is ook hier de stijl helder, eenvoudig en uitdrukkingsvol, ondanks de afwezigheid van details. Ram wil de kijker vaak bewust maken van maatschappelijke, sociale of psychologische mechanismen. Niet door hem ‘slechts’ iets te tonen, maar door hem iets te laten ondergaan.

Ram brak in 1997 door met een kleurboek voor volwassenen, getiteld Your coloring book. De op het eerste gezicht vrolijk aandoende lijntekeningen zijn gebaseerd op propagandafoto’s van het Duitse naziregime. Pas achterin het boek wordt de ware aard van de afbeeldingen duidelijk. Ram wilde laten zien hoe een ideologie, zonder dat wij daar erg in hebben, tot de maatschappij door kan dringen.

GESTILEERD

De figuren van de man en de hond zijn sterk gestileerd, waarbij de hond menselijke trekken vertoont. Ze rusten uit bij de boom. De bezoeker kan tussen de beelden en de boom plaatsnemen op banken en wordt zo onderdeel van het tafereel. Op een plek die herinnert aan de gecultiveerde natuur slaat de figuur van de hond de brug tussen mens en natuur. Zijn houding spiegelt die van de man inclusief zijn gemoedstoestand. Het is een mooie, klassieke verwijzing.
In de cultuurgeschiedenis zien we vaker dat de hond deze brugfunctie vervult. Trees is niet onder de indruk van wat ze allemaal hoort. ,,Een kunstwerk pakt je, of het pakt je niet. En dit pakt me. Voor de rest hoef ik er dan niet zoveel over te weten.”

Voor wie wel meer wil weten, op de website www.ramkatzir.com is meer over de kunstenaar te vinden.