Lodewijk Napoleon bezocht Zeist

In de serie historische figuren die Zeist ooit bezochten is er dit keer aandacht voor koning Lodewijk Napoleon van het koninkrijk Holland. Deze vorst, broer van keizer Napoleon en door hem in 1806 tot Koning in ons land benoemd, bezocht Zeist op 5 oktober 1806.

door Maarten Bos

Zeist - Lodewijk Napoleon was in 1806 bij het Camp d’Utrecht en de zogenaamde Mont Marmont, de latere Pyramide van Austerlitz. Hij ontmoette bij die gelegenheid zijn oude strijdmakker generaal Auguste Marmont. Tot grote spijt van die laatste veranderde Lodewijk Napoleon later in 1806 de naam van de ‘berg’ in Pyramide van Austerlitz, werd het Camp d’Utrecht nu Camp d’Austerlitz en kreeg het nabijgelegen dorp Marmontville voortaan de naam Austerlitz. Deze plekken werden daarmee vernoemd naar de Tsjechische plaats Austerlitz waar Napoleon in 1805 zijn meest roemrijke overwinning boekte op de Oostenrijkse en Russische legers. Het Camp was de belangrijkste legerplaats van de Fransen in Nederland. Zeist had dus grote betekenis voor de Fransen. Later bezocht Lodewijk Napoleon Zeist nog één keer. Ditmaal samen met zijn vrouw Koningin Hortense.
Als Fransman werd Lodewijk Napoleon aanvankelijk met de nodige scepsis ontvangen in Nederland. Maar dat veranderde snel. De koning toonde grote interesse in ons land. Hij bezocht vele plaatsen, kwam opdagen bij grote rampen (zoals de Leidse buskruitramp in 1807), stelde steeds de Nederlandse belangen voorop en deed grote moeite om zich het Nederlands eigen te maken. Dit alles maakte hem mateloos populair. De Nederlanders noemden hem Lodewijk de Goede en Vader van de Ongelukkigen.
Anne Louis Cammenga voegt daar nog aan toe: “Lodewijk was niet alleen mateloos populair; hij was ook een heel belangrijk vorst. Hij streefde naar eenheid in het land door het gebied op te delen in tien departementen. Hij voerde tal van hervormingen door. Hij zorgde voor onder andere een Nederlands getint burgerlijk wetboek, liet de burgemeesters door de koning benoemen en maakte een eind aan religieuze ongelijkheid. Door hem werden ook Brabant en Limburg volwaardige gewesten. Hij stond ook aan de wieg van verschillende nog steeds functionerende instituten, zoals de Koninklijke Bibliotheek en het Rijksmuseum. Hij heeft gedurende zijn korte regeerperiode van vier jaar enorm veel voor elkaar gekregen”.
Het einde kwam in 1810. Lodewijk Napoleons broer de keizer was ontevreden. Hij wilde dat Nederland 40.000 soldaten leverde. De koning wist dat dat onmogelijk was. Doorn in het oog van Napoleon was dat zijn broer de verboden handel met de Britten oogluikend bleef toestaan.
In een poging voor de Nederlanders te redden wat er te redden viel deed Lodewijk Napoleon in 1810 troonsafstand ten behoeve van zijn zoon Napoleon Lodewijk. Maar na slechts acht dagen lijfde Napoleon Nederland toch bij Frankrijk in.
M.m.v. A.L. Cammenga