Wat leert Max Havelaar ons?

De Wereldwinkel bestaat 50 jaar en daar zou dit jaar veel aandacht aan worden besteed. In maart 2021 wilde de Wereldwinkel ‘Havelaar de musical’ naar Zeist halen. Dat werd, om de bekende reden, iets later.

door Adriënne Nijssen

Zeist - ,,De musical wordt op de planken gebracht door Studio26. Ik heb hem al gezien, werkelijk prachtig,” zegt Harrie van Dijk, een van de bestuursleden van de Wereldwinkel. ,,We zijn blij dat het toch nog dit jaar door kan gaan.”

Het verhaal is gebaseerd op het boek ‘Max Havelaar of de koffyveilingen der Nederlandsche handelmaatschappy’ van Eduard Douwes Dekker, alias Multatuli. In deze voorstelling worden koloniale misstanden voor het voetlicht gebracht. ,,Afpersing, uitbuiting, liefde, geld en macht zijn de hoofdthema’s. Helaas zijn deze onderwerpen zijn nog steeds actueel,” zegt Harrie.

Dat beaamt ook Tim Polder, een van de spelers van de musical. ,, De musical vertelt natuurlijk het verhaal van Max Havelaar, maar het gaat verder. We laten zien dat mensen op basis van kleur, ras of geaardheid nog steeds een moeilijker leven hebben of zelfs gebruikt worden. Denk aan de Black Lives Matter en de LHBTI+-beweging. We laten het publiek zien dat onderwerpen van toen nog steeds actueel zijn.”

Samen met Jeffrey van Beek, Kim Homburg en Bente Smids geeft hij het verhaal gestalte. ,,Kim en Bente wisselen elkaar af, Jeffrey en ik spelen alle voorstellingen. We hebben niet direct een bepaalde rol, we spelen alles. Wij transformeren naar alle personages uit het verhaal. Als eerste speel ik de Regent van Lebak, een provincie in Nederlands-Indië. Daarna speel ik Max Havelaar, dan controleur Verbrugge en ik speel ook mevrouw Slotering wier man de voorganger van Max Havelaar was. Die scene is een theevisite, waaruit blijkt dat haar man vergiftigd is. Na maanden van rouw gaat ze eindelijk weer op bezoek bij iemand. In die scene wordt de man door een vrouw gespeeld en de twee dames door twee mannen. Maar daar kijk je zo doorheen.“

Tim was niet echt op de hoogte van de koloniale misstanden. ,,Ik was vooral bekend met wat er zich in Suriname en de Caraïbische eilanden heeft afgespeeld, maar ik wist het fijne niet van de rol van Nederland in Nederlands-Indië. Door het lezen van het boek, wat heel pittig was, begreep ik pas wat daar gebeurd was. Nederland is nu een welvarend land is, maar daarvoor hebben we in het verleden over lijken moeten gaan. Dat mogen we nooit vergeten, dat we het door zoiets slechts nu zo goed hebben.”

Tim vindt de Wereldwinkel een mooi concept. ,,Ik ben van cultuur en reizen. Er is meer dan de West-Europese cultuur. Ik koop er af en toe. Dat er Wereldwinkels zijn, geeft al aan dat het nog altijd niet goed verdeeld is in deze wereld.”

Hij hoopt dan ook dat iedereen naar de musical komt kijken. ,,We zijn geen grote musical, maar het is wel een verhaal dat verteld moet blijven worden. Wellicht een van de belangrijkste verhalen uit de Nederlandse geschiedenis. De prachtige teksten werden geschreven door Sabine van Boven, de muziek is heel mooi.”

De musical is te zien op vrijdag 1 oktober in Theater Figi. Om 14.30 uur een voorstelling voor scholieren, entree gratis. Om 19.30 uur voor volwassenen, entree 10 euro. Kaarten bij het theater. Na afloop zijn producten van de Wereldwinkel te koop.