Steeds meer elektrische apparaten maken risico op woningbrand groter

ZEIST / REGIO Het aantal woningbranden is in 2022 in vrijwel alle provincies gestegen en in heel Nederland met gemiddeld 10 procent. Alleen Overijssel ontspringt de dans. Wat de oorzaak is, is niet helder, maar het Verbond van Verzekeraars maakt zich wel druk over het toenemend aantal elektrische apparaten, accu’s en batterijen in huis.

Menselijk falen is verreweg de belangrijkste oorzaak van een brand in een woning. In Nederland ging het volgens gegevens van Independer.nl op basis van data van het Geïntegreerd Meldkamer Systeem (GMS) van de brandweer vorig jaar 7.700 keer fout. Menselijk handelen is bijna in de helft van de gevallen de oorzaak van een woningbrand, gevolgd door kortsluiting (13%), defecte of slecht werkende apparaten (12%), werkzaamheden (9%) en broei of zelfontbranding (8%).

ACCU’S EN BATTERIJEN

Hoewel menselijk falen verreweg de meest voorkomende oorzaak is, maakt het Verbond van Verzekeraars zich zorgen over de verdere ‘elektrificatie’ van ons land, want hierdoor dienen zich elke dag meerdere risico’s aan. “Huiseigenaren, bedrijven en overheden worden via wet- en regelgeving en diverse stimuleringsmaatregelen aangespoord om over te gaan op duurzame energie. De ontwikkelingen volgen elkaar dan ook snel op. Denk aan accu’s van elektrische apparaten zoals fietsen, scooters en auto’s en het (na-)isoleren van gebouwen. Of aan waterstof in auto’s, opslag op boerenerven en in achtertuinen en aan batterijen op het dak of in de wijk. Stuk voor stuk mooie duurzame ontwikkelingen (het verbond is er ook zeker niet tegen dat er wat gedaan wordt aan het klimaatprobleem-red.), maar ze kunnen ook nieuwe risico’s opleveren. Nieuwe en vooral andere (brand)veiligheidsvraagstukken duiken op”, laten de verzekeraars verontrust weten. Om deze reden pleiten verzekeraars voor ‘meer, veiliger en uniforme standaarden om nieuwe (brand)risico’s zo veel mogelijk te beteugelen’.

Volgens Independer steeg het aantal woningbranden afgelopen jaar nergens zo hard als in Friesland: +32,2 procent. Ook in Zeeland (+29,3 procent) en Flevoland (+26 procent) rukte de brandweer veel vaker uit dan in 2021. Overijssel is de enige provincie met minder branden in woningen: 3,2 procent om precies te zijn. Uit de gegevens blijkt ook dat in niet-stedelijke gebieden de kans op een brand het grootst is en in sterk stedelijke gebieden het kleinst.

Urk is de gemeente met de meeste woningbranden op basis van 10.000 woningen: 29 in totaal (landelijk gemiddelde is 9,6). Alphen-Chaam in Noord-Brabant en Putten in Gelderland staan op plek 2 en 3 met 27, respectievelijk 23 woningbranden per 10.000 huizen. Zeist zit hier met 9 ruim onder en ook onder het landelijk gemiddelde.

Dat er een correlatie tussen het aantal woningbranden en het stookseizoen is, is duidelijk. Januari, februari, maart, april, november en december waren in 2022 de koudste maanden van het jaar en dat zijn ook de maanden met de meeste woningbranden. In totaal betrof het deze maanden 4.525 woningbranden, oftewel 40 procent van het totale aantal.

BIJSTOKEN

Michel Ypma, expert woonverzekeringen bij Independer, zegt dat “het zou kunnen dat mensen meer zijn gaan bijstoken met houtkachels vanwege de gestegen energiekosten. Maar dan moet de schoorsteen wel goed in orde zijn. Verzekeraars kunnen anders moeilijk gaan doen met het vergoeden van de schade bij een schoorsteenbrand”, aldus Ypma.
De stijgende trend zet zich overigens ook dit jaar tot nu toe door. In januari 2022 waren er 779 woningbranden en in januari dit jaar is dit gestegen naar 959 branden: een verhoging met bijna een kwart.

ENERGIEREKENING OMLAAG

Bij het Verbond van Verzekeraars zullen ze opgelucht adem halen dat de lente nadert en er minder gestookt gaat worden. Het aantal open haarden dat in brand vliegt is namelijk een toenemende bron van zorg, temeer omdat blijkt dat steeds meer mensen van alles en nog wat in brand steken om warm te blijven en om de hoge energierekening te drukken. Richard Weurding, algemeen directeur van het verbond, liet onlangs weten: “Er wordt ook geëxperimenteerd met kaarsen in kleipotten en verwarmingslampen. Dat is begrijpelijk, maar het kan als je niet oppast slecht uitpakken.’’

ANDERE CIJFERS

Het Verbond van Verzekeraars overlegt overigens andere cijfers dan Independer. In 2021 daalde het aantal door verzekeraars ontvangen claims naar 59.011, terwijl het in 2020 nog ging om 67.165 claims. Veel van deze claims hebben echter niet te maken met een woningbrand, maar met een vorm van brandschade. Daar zitten ook bijvoorbeeld brandgaatjes in kleding bij. Volgens het verbond is er wel al jaren sprake van een dalende trend, met uitzondering van het coronajaar 2020.
Deze cijfers vertalen zich dan weer niet in minder letsel en dodelijke slachtoffers als gevolg van brand. Directeur Rob Baardse van de Nederlandse Brandwonden Stichting zegt op de website van het verbond hierover: “Het is heel mooi om te zien dat het aantal claims van woningbranden daalt. Maar we kunnen deze resultaten helaas nog niet terugzien in de cijfers van de brandwondencentra.’’