Kunst in isoleercellen en zalen van Eikenstein

Ooit zaten er jonge criminelen, nu is er kunst te zien in isoleercellen en tientallen kamers, gangen, binnentuinen, zalen, trapportalen en meer. Op 29 en 30 januari exposeert beeldend kunstenaar Toos van Poppel in de voormalige jeugdgevangenis Eikenstein aan de Utrechtseweg, wel onder het voorbehoud dat de coronamaatregelen het toelaten.

Zeist - De kunstenaar transformeert voor een weekend het monumentale pand tot expositieruimte. Na deze expositie gaan de bouwvakkers in dit rijksmonument aan de slag om er woningen te realiseren. Dus wil je ooit nog eens een gevangenis van binnen bekijken, grijp dan nu de kans.
Toos exposeert er honderden werken die ze gemaakt heeft tussen 1991 en 2021. Grote en kleine schilderijen, samengestelde objecten, tekeningen, collages en fotowerk. Heel divers werk. Zo is er een kamer met alleen kunstfoto’s op plexiglas, een isoleercel met daarin een installatie die ze de titel ‘Hoop’ heeft meegegeven. Een oranje schilderijenkamer, maar ook drie ‘rode-‘ , twee ‘ecru’- en twee ‘softpastel’- kamers en uiteraard ook, voor hen die haar werk volgen, een aantal zalen met grote doeken in basictinten met een industrieel uiterlijk. Veelal abstract en in gemengde technieken.

En daartussen tal van samengestelde objecten. ,,Heerlijk inrichten” zegt ze, ,, in zo’n enorm pand met duizenden meters muur”. Voor haar is het echt een eenmalige expositiekans: een beetje stoffige, maar tegelijkertijd ook een museale overzichtsexpositie. ,,Ik wil dat mijn werken een natuurlijk tegenwicht geven aan de geschiedenis die aan het pand kleeft”.

Toos, zelf buurtbewoner, is al een hele poos gefascineerd door het monumentale pand en haar voormalige bewoners. ,,Ik fiets er al jarenlang langs en dan zag ik bordjes in de berm staan met: verboden een pistool of drugs mee naar binnen te nemen. Dat blijft intrigeren. Het moet toch heel heftig zijn geweest voor diegenen die er ooit zaten en voor hun ouders”. Ze liep al enkele jaren met het idee rond ooit een overzichtstentoonstelling van haar werk in te richten in dit fraaie monumentale gebouw (een rijksmonument). Gelukkig kreeg ze daarvoor toestemming van de huidige eigenaren gedurende een weekend, mits de coronamaatregelen het uiteraard toestaan (check dit op rijksoverheid.nl of op haar website www.toosvanpoppel.nl). 

SCHOONHEID EN VERVAL

Het gebouw, monumentaal en al wel een beetje in onttakelde toestand, leent zich uitstekend voor het werk van Toos, dat vaak als thema heeft ‘schoonheid en verval’. Het gebouw, de inrichting en haar voormalige bewoners vertellen hun eigen geschiedenis en dat doen de kunstwerken van Toos ook. Ze gebruikt vaak doorleefde materialen in haar objecten, zoals gietijzer, brons, koper, metaal en hout.

Van Poppel laat in het enorme gebouw meer dan tweehonderd grote en kleine schilderijen en objecten zien. Ze heeft zich bij de inrichting van de expositie natuurlijk ook laten inspireren door de staat van de ruimtes en soms speciaal voor deze expositie objecten en installaties gemaakt. ,,Ik kijk naar wat een ruimte biedt. Voor een van de zalen met roestkleurige stalen balken zoek ik werken die dezelfde kleur hebben en die het industriële benadrukken. Dat is heel leuk en bijzonder inrichten, daar word ik zelf ook blij van, dat het elkaar versterkt en een natuurlijk tegenwicht biedt. Met een paar honderd werken verdeeld over drie etages ben je wel even bezig.”

Veel kunstwerken zijn speciaal voor deze expositie ook te koop met extra kortingen tot 50 procent of meer. De kunstwerken kunnen direct na aankoop worden meegenomen.

Op twee minuten loopafstand van Eikenstein is in de nieuwe fietstunnel die onder de Utrechtseweg doorloopt (kruising met Dreef en Kromme Rijnlaan) eveneens werk van Toos van Poppel te zien: een kunstfotocollage van 130 meter lang en 375 vierkante meter groot. Ze heeft zich hierbij vooral laten inspireren door de natuur en de markante gebouwen uit de hele nabije omgeving van het kruispunt, dat onderdeel uitmaakt van de Stichtse Lustwarande.

VOORPROEFJE

Wilt u alvast een voorproefje? Kijk dan naar de opname die RTV Utrecht onlangs maakte voor het cultuurprogramma Route C, met als titel: Kunst in plaats van criminele jongeren in de voormalige jeugdgevangenis Eikenstein Zeist. Het is 28 januari ook op NPO 2 te zien bij omroep MAX, na het journaal van 18.00 uur.
Datum expositie: zaterdag 29 en zondag 30 januari. Locatie: Eikenstein, Zeist. Openingstijden: 10.00-17.00 uur. Adres: Utrechtseweg 37, Zeist. Er is volop parkeergelegenheid naast het pand. Zie voor meer informatie en contactgegevens de website van: www.toosvanpoppel.nl