Linksboven bij het zestigjarig bestaan op de trap van Slot Zeist; rechtsboven de harmonie in de jaren '40; linksonder de vereniging eind jaren '30 en rechtsonder tijdens een concours in Leiden in 1968.
Linksboven bij het zestigjarig bestaan op de trap van Slot Zeist; rechtsboven de harmonie in de jaren '40; linksonder de vereniging eind jaren '30 en rechtsonder tijdens een concours in Leiden in 1968. Archief Voorwaarts

Muziekvereniging Voorwaarts Zeist stopt en dat doet pijn

4 februari 2022 om 08:29 Overig

ZEIST Komt het door het gebrek aan nieuwe aanwas? Door de coronapandemie die het verenigingsleven stillegde? Het imago van het soort muziek? Volgens secretaris Rosa Cretier heeft een combinatie van factoren er toe geleid dat Muziekvereniging Voorwaarts per 1 januari van dit jaar moest worden opgeheven.

door Carolien Paasman

Cretier is als laatste secretaris van het bestuur druk met het afwikkelen van de erfenis van de club en met de organisatie van een afscheidsfeest. ,,Eerder waren we van plan om het honderdjarig bestaan groots te vieren. Dat kwam er niet van door corona. Nu willen we begin september naar het Wereld Muziek Concours in Kerkrade, nog een keer in verenigingsverband samen zijn.’’

Arbeiders

Harmonie Voorwaarts is opgericht op 21 augustus 1921 als Zeister Harmonie Kapelle, een naam die in 1926 wordt gewijzigd in Arbeiders muziekvereniging Voorwaarts.  Tot dat jaar vormden SDAP- en NVV-gezinde leden van de Zeister Harmonie, Oefening Baart Kunst en Erica uit Austerlitz een gelegenheidsorkest om de optocht op 1 mei - de Dag van de Arbeid - te begeleiden.

Rode familie

De oorspronkelijke doelstelling wordt door de naam goed uitgedrukt. Voorwaarts moest de arbeidersklasse verheffen en de strijd van de arbeiders muzikaal ondersteunen. Voorwaarts maakte deel uit van een hele reeks culturele en vormende organisaties op sociaal-democratische grondslag. Ook het koor Kunst na Arbeid, toneelvereniging Tot Steun in den Strijd, de sportvereniging Arma en het Instituut voor Arbeidersontwikkeling hoorden bij de rode familie die steeds luider van zich liet horen in het deftige dorp Zeist.

De Internationale

Op de Dag van de Arbeid speelde Voorwaarts De Internationale en bij verkiezingswinst van de SDAP strijdliederen in de muziekkoepel op het Van Lennepplein. Maar de ‘rode muzikanten’ waren republikeins en speelden het Wilhelmus pas na de bevrijding, in 1945. Toen vormde zich uit de gelederen van Voorwaarts zelfs een muziekkapel die dansbare muziek speelde op bevrijdingsfeesten. Ledenlijsten en ander historisch materiaal uit de begintijd is er niet meer. Het is in de oorlog verbrand om te voorkomen dat de bezetter ermee aan de haal zou gaan.

Oefening Baart Kunst

In de periode van wederopbouw groeide ook Voorwaarts en nam het Zeister gezelschap deel aan concoursen door heel Nederland. Ook aan de destijds populaire taptoes en stertochten in Zeist deed Voorwaarts mee. Vanuit het Volksgebouw aan de Minckelaarslaan marcheerde het gezelschap naar het centrum. Tussen Oefening Baart Kunst - ooit voortgekomen uit de Christelijke Werkliedenbond - en de arbeidersmuziekvereniging schuurde het in die periode nog. Bij nadering probeerden de orkesten elkaar te overstemmen, weet Rosa Cretier uit verhalen van oude muzikanten. ,,Tegenwoordig is dat al lang niet meer zo. Ik krijg juist heel veel reacties van mensen uit andere orkesten.’’

Gymnastiekvereniging Arma

Zelf zat de klarinettiste 55 jaar bij het orkest. ,,Sinds mijn elfde jaar had ik op maandagavond mijn bestemming bij Voorwaarts.’’ Daarvoor zat ze op gymnastiek bij Arma en liep ze met de majorettes voor de muziek uit. ,,Van mijn moeder moest ik een keuze maken. Het werd de muziek.’’

In Figi

Ze maakte de bloeitijd mee. ,,Prachtige concerten hebben we gegeven, ook toen we midden jaren ‘70 besloten om als zittend orkest door te gaan. Concerten in het voormalige cultureel centrum Boschlust, in Figi, de Sionskerk en de zaal van Christoforus in Bosch en Duin. Vaak speelden we samen met gastartiesten zoals Piratenkoor Man over Boord en vrouwenkoor Waterzooi, Map Groenedijk, Pieter Troost of de Zeister crooner Ed Carree.’’

Ondernemers

Bij de Avondvierdaagse speelde Voorwaarts tijdens het defilé op stoelen tegenover het gemeentehuis. Er waren de kleine concertjes in de bibliotheek en de optredens in Winkelstad Zeist in de donkere dagen voor kerst. ,,Er zaten meer ondernemers dan arbeiders op de vereniging’’, weet Cretier. ,,De arbeiders zijn met goedkeuring van de ledenvergadering uit de naam geschrapt.’’ Voorwaarts was gewoon een van de vele, culturele verengingen in Zeist. Na de eeuwwisseling nam het aantal leden langzaam maar zeker af. Het inspireerde het gezelschap tot het ontwikkelen van allerlei initiatieven. 

Zonder koffie

,,We hebben heel veel op touw gezet. Het Windkracht 6-project bijvoorbeeld bestond uit acht weken les op school en daarna mochten de kersverse musici soleren voor het orkest. We hadden ook het Project Nieuw Talent, speciaal ontwikkeld voor mensen van dertig, veertig jaar die met een muziekmaatje naast zich konden instromen bij het orkest. Hartstikke leuk, we hadden net zeven nieuwkomers binnengehaald. En toen kwam corona. Als die zeven waren gebleven hadden we misschien door kunnen gaan. Maar twee jaar maar af en toe repeteren op anderhalve meter afstand zonder koffie drinken met elkaar, dat was de nekslag. We hebben een kleine twintig leden overgehouden, heel veel partijen worden niet meer ingevuld. De spirit ging eruit. Mensen gaan hun tijd anders invullen, het leuke is er vanaf gegaan. We hebben de keuze moeten maken om te stoppen, maar dat doet wel pijn.’’

Laatste lockdown

Het boekenweekconcert op zaterdag 7 maart 2020 in De Klinker is het allerlaatste concert dat Muziekvereniging Voorwaarts heeft gegeven. Na de eerste lockdown, acht dagen later, is het niet meer goed gekomen met het Zeister orkest dat op 21 augustus 2021 honderd jaar bestond.

Het kerstconcert van Voorwaarts in de bibliotheek in december 2018.
Deel dit artikel via:
advertentie
advertentie