Vaccinatiegraad:
kleine winst te behalen
ZEIST Prikbussen, spotjes op tv en flyers: er is al veel gedaan om Nederlanders het coronavaccin te laten halen. Toch stijgt de vaccinatiegraad nauwelijks meer. Maar de inspanningen die hiervoor nu nog gedaan worden zijn niet voor niets. “Er valt nog een kleine winst te behalen”, verwacht Niek Mouter van de TU Delft, die onderzoek deed naar de vaccinatiebereidheid.
Volgens Mouter zijn er verschillende categorieën van ongevaccineerden. “Je hebt de mensen die zich onder geen enkel beding laten vaccineren, maar ook nog steeds mensen die twijfelen.” Bij de categorie twijfelaars valt volgens de onderzoeker de meeste winst te behalen om de vaccinatiegraad te laten stijgen. “De groep twijfelaars is het interessantst, deze mensen kun je wellicht nog overtuigen.”
Angst voor effecten
Onder de twijfelaars bevinden zich volgens Mouter mensen met een migratieachtergrond en vooral ook jongeren. “De overheid heeft de jongeren onder andere proberen aan te spreken met voorlichtingsspotjes.” Maar deze groep is volgens de onderzoeker niet alleen gebaat bij dergelijke spotjes. Mouter deed meerdere keren onderzoek naar de vaccinbereidheid. Uit deze onderzoeken bleek dat ongevaccineerde mensen, ongeacht de leeftijd, vooral angstig zijn over de langetermijneffecten van het vaccin. “De vraag is: hoelang wachten zij nog? Sommige wachten nog even of kijken het de komende jaren aan.”
Het percentage van de bevolking van 18 jaar en ouder dat momenteel de basisvaccinatie (eerste prik of prikken) tegen COVID-19 heeft afgerond, zit landelijk op 86,4%. Dit blijkt uit cijfers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). In de gemeente Zeist heeft 87 procent van de 18-plussers de basisserie afgerond. Niet elk gezette prik staat geregistreerd in het RIVM-systeem. De vaccinatiegraad kan daardoor per leeftijdsgroep en gemeente in werkelijkheid wat hoger liggen.
Initiatieven
De twijfelaars zijn het interessantst
Volgens Jacqueline Toonen van de GGD GHOR Nederland zijn de GGD‘en momenteel op lokaal niveau bezig om mensen te stimuleren een prik te nemen. “Iedere GGD-regio is op gemeentelijk en wijkniveau in contact met organisaties die in nauw contact staan met doelgroepen waarin de vaccinatiegraad achterblijft. Zo is er lokaal zoal contact met religieuze instellingen, AZC ‘s, universiteiten en buurthuizen.” De vaccinatie-activiteiten verschillen per regio. “Per regio wordt gekeken wat het beste ingezet kan worden. Hierbij kun je denken aan een pop-up locatie, een samenwerking met huisartsen of het geven van voorlichting." Vooral het inzetten van artsen die voorlichting geven over het coronavaccin is volgens Mouter effectief voor de vaccinatiegraad. “Twijfelaars vertrouwen vooral op informatie van artsen voor het nemen van een coronavaccinatie.”
Max Peters is één van de initiatiefnemers van de Vaccinatie Twijfel Telefoon. Via de Twijfel Telefoon kunnen mensen gerichte vragen stellen aan artsen of medische studenten over het coronavaccin. Hier is nog steeds behoefte aan. “Het aantal telefoontjes stabiliseert, maar er bellen nog zeker zo’n honderd mensen per dag.” Het overgrote deel van de twijfelaars belt omdat ze iets hebben gehoord over het coronavaccin in de omgeving of op sociale media, zegt Peters. "Het gaat vaak om zaken die mensen willen controleren die ingegeven zijn door de waan van de dag.”
Initiatieven om de vaccinatiegraad te laten stijgen hebben effect, maar een grote stijging moeten we volgens Mouter niet meer verwachten.
