Tuintherapie opent een diepere laag

ZEIST Rien Bogert werkt al bijna 32 jaar als tuintherapeut bij De Fontein in Bosch en Duin. Hij vertelt graag over zijn werk, want over twee jaar gaat hij met pensioen. Hij hoopt dat er tijdig een opvolger wordt gevonden, zodat hij zijn werk kan overdragen.

Ellis Plokker

Rien Bogert zet de natuur in als middel, om mensen met ernstige psychische problemen te helpen. Hij benadrukt dat hij ten eerste hulpverlener en verpleegkundige is: ,,De therapie en de mens zijn het belangrijkst, het is niet zo dat het onderhoud van de tuin centraal staat. Maar het werken in de tuin opent een diepere laag met emoties.” Harken of spitten werkt bijvoorbeeld heel goed als iemand boos is. Bij Eleos komen mensen met ernstige angstklachten, depressies en andere psychische problemen. Zij krijgen naast gesprekstherapie ook andere therapieën, zoals muziek- of beeldende therapie. Een deel van de patiënten krijgt tuintherapie als onderdeel van de behandeling. Rien vertelt: ,,Patiënten leren bijvoorbeeld dingen een naam te geven en emoties te herkennen. Het snoeien van een roos is als het wegknippen van dingen die groei in de weg staan.”

Patiënten maaien ook het gras, op een machine. Rien: ,,Dan worden sommige hoekjes niet gemaaid, maar dat is niet erg. Ook daar leren patiënten van, dat het niet perfect hoeft te zijn.” Veel van de projecten in de tuin komen voort uit ideeën van de patiënten zelf. Er is een emotieplein, een kruidentuin, een valkuil en een hut voor mensen die zich even willen terugtrekken. In de winter vlecht Rien in de kas wilgentenen tot manden of kunstwerken, die de patiënten zelf ontwerpen. Er is een kruidentuin, waar binnenkort weer groenten groeien. 

Rien begon zijn carrière in de jaren tachtig als hovenier. Daarna deed hij HBO verpleegkunde en in 1990 begon hij als therapeut bij Eleos in Bosch en Duin. ,,Op een gegeven moment was er iemand die erg depressief was en die vroeg of ze misschien iets buiten in de tuin kon doen,” vertelt Rien. Hij overlegde met de toenmalige directeur, die zei: ,,Koop maar een paar schoffels of ander gereedschap.” Het tuinieren bleek aan te slaan en zo kon Rien zijn twee beroepen samenvoegen: ,, Een mooie combinatie. Patiënten geven na hun verblijf bij Eleos aan, dat ze veel van de tuintherapie hebben geleerd. Niets moet, patiënten mogen hun grenzen aangeven. We wandelen ook door de tuin en doen dan aandachttraining, dat is gewoon letten op wat je ziet en hoort. Ook dat helpt.” 

In het buitenland is tuintherapeut een erkend beroep, maar in Nederland bestaan er weinig tuintherapeuten. Rien hoopt dat hij zijn werk kan overdragen aan een opvolger, voordat hij met pensioen gaat. Eleos is een christelijke instelling die mensen met psychische problematiek begeleidt. In kliniek ‘De Fontein’ in Bosch en Duin worden mensen opgenomen voor een behandeling van ongeveer tien weken, maar deeltijdbehandeling is ook mogelijk. Eleos streeft naar een vernieuwende werkwijze in de zorg.

www.werkenbijeleos.nl