Verzet

Zeist - De Zeister gemeenteambtenaar Jan Schep betaalde de hoogste prijs voor zijn verzet tegen de Duitse bezetter in de Tweede Wereldoorlog. Voor zijn woning aan de Krullelaan is vorige week een gedenksteentje voor hem onthuld door kleindochter Monique Schep en wethouder Marcel Fluitman. Het is het tweede steentje in een serie die herinnert aan bijzondere plekken en gebeurtenissen in de oorlogsjaren in Zeist. De gedenksteentjes zijn een initiatief van het Geheugen van Zeist, een samenwerking van stichtingen en verenigingen die zich bezighoudt met het verleden.

Ambtenaar Schep werd rond 1942 met medeweten van burgemeester Visser actief in het verzet, stelt voormalig gemeentearchivaris Pierre Rhoen op de site geheugenvanzeist.nl. ,,Schep hield zich bezig met het leveren van valse legitimatiebewijzen, een uitermate belangrijke tak van verzetswerk.’’

Meestervervalser

Volgens Rhoen was Schep een meestervervalser. ,,Aan de hand van vervalste persoonskaarten werden weer evenzoveel persoonsbewijzen gemaakt. Bij eventuele controle van een vervalst persoonsbewijs op het gemeentehuis klopte alles als een bus. De bezitter van het persoonsbewijs ging dan vrijuit.’’ Naar schatting 1700 personen waren clandestien in het bevolkingsregister van Zeist opgenomen onder een fictieve naam.

Een grap die de ambtenaar zich bij zijn vervalsingen permitteerde, was dat hij op meerdere persoonskaarten hetzelfde adres vermeldde, aldus Rhoen. ,,Namelijk dat van de enige NSB-politieagent van Zeist.’’

Gearresteerd

Jan Schep (1898-1945). © GeheugenvanZeist.nl

Op 15 augustus 1944 werd Schep op het gemeentehuis door de Duitse Sicherheitsdienst gearresteerd. Vermoedelijk heeft een van de mensen die in bezit was van een vervalst persoonsbewijs hem verraden. ,,Of een niet feilloos vervalst persoonsbewijs is hem noodlottig geworden’’, denkt Rhoen.

Via de gevangenis in Scheveningen en kamp Vught werd hij naar het Duitse concentratiekamp Sachsenhausen overgebracht. Volgens het Rode kruis is Schep tussen 5 april en 31 mei 1945 in concentratiekamp Bergen-Belsen overleden. Zijn lichaam is nooit gevonden.

Onderscheiding

Schep werd in 1952 al geëerd met een straatnaam in de Verzetswijk in Zeist. In 2006 is hem postuum de Israëlische onderscheiding Rechtvaardige onder de Volkeren toegekend. Zijn jongste zoon nam dit eerbetoon destijds ontvangst in Yad Vashem, het monument in Jeruzalem voor de slachtoffers van de holocaust.

Het eerste gedenksteentje in Zeist is in april van dit jaar onthuld aan de Hertenlaan, bij de woning van verzetsstrijder Catharinus Stomp. Hij leverde een belangrijke bijdrage aan de oprichting en het werk van de Landelijke Organisatie voor onderduikers.

door Richard Hoving, foto Mel Boas.