Het water in Zeist vroeger, nu en in de toekomst?

In het hart van Zeist, omgeven door stedelijke bebouwing, ligt het waterwingebied Zeist, ook wel bekend als het waterwinpark Zeist. Al sinds 1896 pompt Vitens hier grondwater op, dat uiteindelijk ons drinkwater wordt. Een plek waar je letterlijk boven je toekomstige drinkwater loopt. Hier lees je in detail over dit fascinerende stukje natuur in Zeist en zijn geschiedenis, gevolgd door informatie over de flora en fauna en de regels die helpen om dit waardevolle natuurgebied te beschermen. Met daarbij een blik op de toekomst.

Geschiedenis van het Waterwingebied

Het waterwingebied Zeist is een cruciale locatie waar Vitens grondwater oppompt om drinkwater te produceren voor de inwoners van Zeist. Dit waterwingebied in Zeist kent een rijke geschiedenis. Hoewel de winning van water hier al lange tijd plaatsvindt, is het uiterlijk van het gebied aanzienlijk veranderd. Bij de oorspronkelijke aanleg bevond het productiebedrijf zich te midden van bossen en heide, ver ten noorden van de bebouwde kom van Zeist. De iconische watertoren, die bijna 40 meter hoog was, stak hoog boven de stad uit. Maar vanaf de jaren ‘50 van de vorige eeuw begon het waterwingebied geleidelijk te worden omgeven door huizen en stadsontwikkeling.

Meer weten? Lees dan gerust het Gebiedsdossier van de Provincie Utrecht.

De natuur

Rond 2010 hebben Vitens, de gemeente Zeist en Woningbouwvereniging de Kombinatie een nieuw ontwerp voor het gebied gemaakt, met de bedoeling om de natuurlijke schoonheid te behouden en te versterken. Dit ontwerp omvat een ruimtelijk plan met gazons, heesters, bosplanten, bomen en verhardingen. Er is bewust gekozen voor boomgroepen van verschillende soorten, waaronder valse acacia, zomereik, moerbei, judasboom, honingboom, blazenboom, es en anna paulowna. Naast inheemse soorten zijn er ook cultuurplanten aangeplant, zoals vlinderstruiken, die vlinders, bijen en andere insecten aantrekken.

De natuur in het waterwinpark is prachtig, maar tegelijkertijd kwetsbaar. Om dit bijzondere gebied te beschermen, gelden er enkele regels. Het park is toegankelijk voor bezoekers tussen zonsopgang en zonsondergang. Dit beperkte tijdsbestek helpt om verstoring van de flora en fauna te minimaliseren en zorgt ervoor dat het waterwingebied zijn natuurlijke schoonheid behoudt.

Nu genieten van het water in Zeist

Het water in Zeist heeft een waterhardheid van 5,5° DH. Voor een vergelijk: in Nederland is de gemiddelde hardheid 8 DH. Daarbij vallen beide hardheden onder de term zacht water. Zacht water is gunstig, dit zorgt normaalgesproken niet voor kalk op bijvoorbeeld de wc kraan voor in je toilet. Dus overdreven aandacht voor ontkalken als je een kraan kopen wil, is niet nodig. Woon je in Zeist en wil je precies weten hoe hard jouw water is? Check dit dan op de website van Vitens.

Hoewel waterwinning hier al lang plaatsvindt, is het gebied geleidelijk omgeven door stedelijke ontwikkeling en huizen.  Toch is er nog voor de inwoners van Zeist genoeg natuur in het waterwinpark om er heerlijk van te genieten. Fijn in hun eigen stad. Met de bosrijke omgeving en talloze wandelroutes is Zeist een ideale uitvalsbasis voor natuurliefhebbers en wandelaars. Een wandeling door het waterwingebied kan een verfrissende ervaring zijn, waarbij je de verbinding tussen de stad en de natuur kunt voelen.

Het waterwingebied Zeist is niet alleen een cruciale bron van drinkwater voor de stad, maar ook een oase van natuurlijke schoonheid in het hart van de bebouwde omgeving. De geschiedenis van dit gebied, de diverse flora en fauna, en de beschermingsmaatregelen maken het een unieke plek om te verkennen en van te genieten. Dus een bezoek brengen aan dit prachtige stukje natuur in Zeist en de wonderen van het waterwingebied zelf ervaren, is wat velen doen.

Water in de toekomst

Zeist heeft net als de rest van Nederland te maken met wat uitdagingen. Zo moet voor het vastgelegde waterpeil bekeken worden of dit nog voldoet. Een andere uitdaging is dat Nederland het waterverbruik wil minderen, om een tekort te voorkomen. De ministerraad heeft op voorspraak van minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat en staatssecretaris Vivianne Heijnen besloten dat Nederland voor 2035 het drinkwater verbruik met 20 procent moet verminderen. Op 11 september (2023) was er nog een theatercollege over het tekort van water op de Utrechtse Heuvelrug in Theater Figi in Zeist.