Dohmen draaft door: Slim

Deze week installeert Vitens een slimme watermeter in mijn huis: ‘…zodat de meter het juiste waterverbruik aangeeft en u dus een kloppende waterrekening van ons krijgt…’. Bij het lezen van de aankondigingsbrief word ik spontaan chagrijnig. Kennelijk heb ik met de oude meter de afgelopen tijd steeds het onjuiste waterverbruik doorgegeven en ongetwijfeld te veel betaald. Het waterbedrijf, de bank, de belasting, ze vergissen zich nooit in mijn voordeel. Tenzij ik al die stupide phishing mails moet geloven, ‘foutje van de bank, u ontvangt 2 miljoen euro, klik hier’, maar daar ben ik zelf dan weer iets te slim voor. Al schijnen zelfs de meest weldenkende mensen voor de bijl te kunnen gaan bij al te doortrapte berichten. Maar goed, nu komt een slimme watermeter alles rechtzetten.

Ik heb iets tegen ‘slimme apparaten’. Slim betekent snel dingen doorziend, bijdehand, snel reagerend. Dat kan best handig zijn, maar als de apparatuur in mijn huis de zaken sneller doorziet en slimmer wordt dan ik, bekruipt me een ongemakkelijk gevoel. Wie is hier de baas? Voor werkelijk de meest bizarre existentiële vragen bestaan tegenwoordig slimme apps en apparaten. Er is een app die antwoord geeft op de vraag of je een goede tongzoener bent (ff je smartphone aflebberen en je weet het. Ik verzin dit niet.), een app die uitlegt waar je je auto hebt geparkeerd als je zelf te suf bent om een gemarkeerde locatie in de Googlemap-app terug te vinden. Een slimme koelkast die de boodschappen bestelt, auto’s die zelf rijden en inparkeren. Het bestaat allemaal. Wie kan er nog kaartlezen? Wie voelt zonder op de weeronlineapp te kijken nog of het regent, stormt of dat ie zich als de wiedeweerga moet insmeren tegen het desastreuse effect van een UV-index 30? Ik denk dat we een beetje getraind moeten blijven om zélf snel dingen te doorzien en bijdehand te reageren op vragen die op ons afkomen. Anders zullen we als samenleving steeds verder debiliseren en nemen de apparaten de regie van ons over.

Inmiddels zijn onze bestuurders slimme oplossingen als het antwoord op heikele problemen gaan zien. Hoe gaan we ingewikkelde vraagstukken oplossen? De energiecrisis, de landbouwcrisis? Met slimme oplossingen! Slimme zorg gaat ervoor zorgen dat iedereen die zorg nodig heeft, die ook werkelijk krijgt, terwijl er langzamerhand geen hond meer is die in de zorg wil werken. Jezelf de apenpestpokken werken voor een eenmalig applaus en matig loon? Slim onderwijs, dé oplossing voor het almaar oplopend aantal onderwijsvacatures. Slim heeft hier niet de betekenis van snel dingen doorziend, maar van gauw doorschuiven naar de toekomst.

Ik zat overigens vorige week al een middag te wachten op de installateur van die slimme watermeter. Bij het verstrijken van het genoemde tijdstip begon ik te mopperen over de onbetrouwbaarheid van zo’n eenzijdige mededeling. Ik pakte de brief – een old skool A4tje in een enveloppe – er even bij. Nadere bestudering van de tekst leverde nieuwe informatie op: ik had me een week vergist! Verkeerd gelezen en daarna verkeerd in de niet-digitale agenda gezet. Dat was – ondanks of dankzij – de afwezigheid van slimme apps en apparaten, niet zo heel erg slim van mij.

Carol Dohmen