Dohmen draaft door: Excuses

Het aftellen van de donkere dagen voor kerst gaat tergend langzaam. Ligt het aan mij of wordt het aantal uren daglicht in december elk jaar korter? Ik waan me af en toe in het Laplandse Rovaniemi, waar momenteel de zon dagelijks maar zo’n 2,5 uur schijnt. Dat gevoel kan ook komen doordat de feeërieke feestverlichting dit jaar wat ongelijker dan anders is verdeeld. Waar bij de een de lampjes vrolijk branden – de gelukkigen met een vast energietarief, mensen met geld zat of schijt aan de eindafrekening – hult de ander huis en haard in diepe, ijzige duisternis.

Daarom was het eigenlijk best een aardig idee om het WK voetbal dit jaar in Qatar te houden en daarmee noodgedwongen in de winter. Zodat we iets hebben om in duistere tijden naar uit te kijken. Het Lusail Iconic stadion als extravagante kerststal – compleet met blazende airco’s om het hoofd van spelers en publiek koel te houden – waar laat op de avond onze jongens vol verwachting neerstrijken om op verlossing te wachten. Ik laat in het midden wie de rol van schaap, ezel en os spelen. Voor je het weet bezondig ik me aan ‘unwoke’ metaforen en valt de ganse belangenvereniging voor hoefdieren over me heen. Herders en wijzen zouden niet ontbreken. 

De verlossing verliep anders dan verwacht. De tactiek van emotionele destabilisatie – daar weten ze in Argentinië alles van – , opstootjes, een enkel handgemeen, het leidde allemaal tot niks. Tranen van spijt en teleurstelling vloeiden. Natuurlijk had iedereen een excuus. Excuus als in ‘smoes, iets buiten jezelf’. Het was de schuld van de partijdige scheids, van die irritante, over het paard getilde Messi of van Van Gaal met zijn stomme opstelling. Klein lichtpuntje was zijn handgeschreven tactiek-briefje op een kladblokje van hotel Woudschoten, plan B, dat viraal ging. Gratis reclame voor – het mag gezegd – ons mooie conferentieoord in de Zeisterbossen. Maar dat was dan ook alles.

Ik keek er trouwens wel van op dat Van Gaal gratis blocnotejes mee grist uit het hotel. Maar goed, daarvoor liggen ze er natuurlijk. Het was ook tof geweest als er een ander logo op had gestaan. Het OneLove symbool bijvoorbeeld. Dat komt ook uit een aanvalsplan, dat tegen racisme en discriminatie in het voetbal. Of een blokje van de buren van Woudschoten, De Ezelsociëteit. Of het iets verderop gelegen Stichting Dierentehuis Zeist. Hoe leuk was dat geweest?

Afijn, dat is allemaal achteraf. We kunnen nu alleen nog maar wachten op de finale, die – geheel toevallig – samenvalt met Qatar National Day. Een feestdag waarop alle helden en grootheden die het land hebben opgebouwd worden geëerd. Het lijkt mij bij uitstek een passend moment voor excuses aan de mensen die de stadions onder barre omstandigheden hebben opgebouwd. Met gevaar voor lijf en leven, en niet meteen tegen de beste beloning. Excuus als in ‘pardon voor al het door ons aangedane leed’.

Het zal er wel niet van komen. We weten hoe moeilijk het is om dit type excuses te maken. Een dag na de finale vliegt vicepremier Kaag naar Suriname om excuses over de aanpak van excuses voor het slavernijverleden te maken. Zou ze een smoes verzinnen of wordt het een echt pardon?

Carol Dohmen