Vrijheid voorwaarde voor het maken van kunst

ZEIST Weinig beroepsgroepen hebben zo te lijden onder onvrijheid als kunstenaars. Onder de honderdduizenden vluchtelingen uit landen als Oekraïne, maar ook Syrië, Irak of Afghanistan bevinden zich veel kunstenaars. In meerdere gevallen hadden zij in hun land van herkomst een grote naam opgebouwd, maar in hun nieuwe thuisland moeten zij altijd weer een nieuw bestaan zien op te bouwen. Om deze kunstenaars een podium te bieden organiseert de Galatea Foundation jaarlijks een tentoonstelling op een prominente locatie.

door Adriënne Nijssen

Dit jaar is dat Slot Zeist en op zondag 29 mei jl. vond de prijsuitreiking plaats. De elf kunstenaars hadden zich verzameld en nadat de laatste tonen van het Kiev-ensemble, bestaande uit Andriy Vasin, pianist en Mykhailo Bylich, violist, langzaam wegstierven, steeg de spanning onder hen. Remko de Haan, MT-lid Erfgoed en Kunsten bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) sprak alle kunstenaars toe en onthulde uiteindelijk de winnaar van de jaarlijkse Galatea Kunstprijs. Astera Mortezai. 

Ze is in 1980 geboren in Saqqez, Iraans Koerdistan. Ze studeerde in 2008 af met een Master of Fine Arts in Teheran. Met een achtergrond als performancekunstenaar en met een grote verscheidenheid aan materialen onderzoekt ze de gevolgen van verplaatsing op het lichaam en de sporen die de geschiedenis achterlaat op ons leven. Aan de prijs is een geldbedrag verbonden waarmee de kunstenaar gestimuleerd wordt het kunstenaarschap te blijven uitoefenen.

GALATEA FOUNDATION De Galatea Foundation is opgericht door Jaap Versteegh en Joke van Veen vanuit de liefde voor kunst en de verwachting nieuwe Nederlanders een kans te kunnen bieden een bestaan als kunstenaar op te bouwen. ,,Er zijn twee dingen die ons heel erg aan het hart gaan. Het eerste is kunst en het tweede is de vluchtelingenproblematiek en in onze Foundation combineren wij deze twee,” vertelt Jaap. 

Hij en zijn vrouw zijn de Foundation. Ze doen alles zelf, van een locatie zoeken tot het samenbrengen van de kunstenaars en het inrichten van de tentoonstelling. ,,Al deze kunstenaars hebben hun persoonlijke ellende achter de rug en dat verwerken ze in hun kunst. Kijk bijvoorbeeld naar het werk van Ahmad Mallah. Hij is opgegroeid met het motto dat hij niet mocht praten omdat de muren oren hebben. Uiteindelijk is hij toch gevangengenomen en gemarteld. Hij schildert nu vooral gezichten waarin de mond een belangrijke rol speelt. Hij is niet van plan nog ooit te zwijgen.

”De overige deelnemende kunstenaars zijn Abd Alkader Abd Alwahed, Amjad Hashem, Astera Mortezai, Jianjun Yao, Maryam Mashhooriazar, Mouafk Khzaal, Niloofar Sholeh, Omar Imam, Tarek Arab en Yazan Maksoud. Ze hebben allemaal hun eigen verhaal te vertellen. 

De indringende tentoonstelling ‘Tot Slot - Vrijheid’ is nog te zien tot en met 26 juni a.s. van dinsdag tot en met zondag van 11.00 tot 17.00 uur. Zie ook de website van Slot Zeist.