Geheugen van Zeist onthult nieuwe serie gedenksteentjes

ZEIST Het Geheugen van Zeist en het 4 en 5 mei Comité Zeist laten in mei gedenksteentjes onthullen bij de Slotlaan 269, Burgemeester Patijnlaan 49, Lindenlaan 23, Homeruslaan 18 en 57.  

LEENDERT EDELMAN

In 1928 begon Leendert Edelman, 22 jaar oud aan de Slotlaan een rijwiel- en motorhandel. In de oorlog werd Leendert actief in de ondergrondse pers. Daarnaast vervulde hij een spilfunctie in de landelijke organisatie voor hulp aan onderduikers. Op 31 juli 1944 werd Leendert gearresteerd. Via kamp Amersfoort, kamp Vught, concentratiekamp Sachsenhausen kwam hij uiteindelijk terecht in kamp Wöbbelin. Leendert heeft daar de bevrijding nog meegemaakt, maar bezweek door de verschrikkelijke omstandigheden in de kampen op 4 mei 1945 in het ziekenhuis van Ludwigslust. De zoon van Leendert Edelman en enkele kleinkinderen zijn bij de onthulling aanwezig. 

AÄRON VAN DER HOEK

De Joodse bakker Aäron van der Hoek, eigenaar van een bakkerij in Hilversum, duikt noodgedwongen in 1942 samen met zijn vrouw Lisa onder in Utrecht. Hun dochtertje Gilah is ondergebracht op een adres in Laren. Hij vindt werk bij bakkerij Schat aan de Burgemeester Patijnlaan 49. In 1943 moet het echtpaar het onderduikadres in Utrecht verlaten. Lisa vindt onderdak aan de Tulpstraat 5 in Zeist. Aäron duikt onder bij bakkerij Schat. Zij blijven tot aan het eind van de oorlog op deze adressen ondergedoken. In 1950 emigreert het gezin naar Australië. Gilah, inmiddels hoogbejaard is bij de onthulling aanwezig.

CHRISTELIJK LYCEUM

Het was een roerige tijd voor Christelijk Lyceum tussen 1939 en 1946. In 1941 werd het gebouw aan de Lindenlaan gevorderd en in gebruik genomen door duizend Duitse manschappen. Het onderwijs vond vanaf die tijd plaats in de dependance aan de Socrateslaan. Joodse leerlingen mochten geen onderwijs meer volgen en een Joodse docent werd, ondanks protest ontslagen. Er was ook verzet. De heer Samsom, docent oude talen bood in zijn woning aan de Homeruslaan 18 onderdak aan onder meer het Joodse echtpaar Willem Dotsch en Betsy Dotsch-Kleerekoper Ook Henri Cohen heeft hier onderdak gevonden. Alle drie overleefden zij de oorlog.

JOKE FOLMER

Joke Folmer, leerlinge van het lyceum woonde aan de Homeruslaan 57. Zij werd vreselijk boos toen haar hartsvriendin Rosette Bannet niet meer naar school mocht. Ze bracht huiswerk naar Rosette. Zo kwam zij in het verzet terecht. Ze bracht meer dan 320 mensen, waaronder krijgsgevangen, Joodse mensen en geallieerde piloten naar het zuiden. Ze werd in 1944 gearresteerd en kwam via het Oranjehotel, kamp Vught in verscheidene kampen in Duitsland terecht. Joke heeft de oorlog overleefd en is in 2022 op 99-jarige leeftijd overleden.

GEHEUGEN VAN ZEIST

Deze gedenksteentjes worden onthuld in een serie stenen die herinneren aan verzetsstrijders, Holocaustslachtoffers, onderduikers en plekken en gebeurtenissen uit WOII. De verhalen achter de gebeurtenissen staan op: www.geheugenvanzeist.nl.