Rapport Steunpunt: Mantelzorg en baan lastige combinatie

ZEIST Steunpunt mantelzorg Zeist hield een enquête waaraan 400 mantelzorgers deelnamen. Dat zijn mensen die - niet professioneel - zorgen voor een naaste. De resultaten werden maandagmiddag gepresenteerd in een werkconferentie op het gemeentehuis. De conclusie: mantelzorgers hebben het zwaar, maar weten het zelf niet altijd.

door René Borkent

Met name mantelzorgers die betaalde arbeid verrichten naast hun mantelzorg voelen zich vaker belast. Ze ervaren beperkingen bij bijvoorbeeld vrijetijdsbesteding buitenshuis (24%) of bij het tijd en aandacht aan jezelf besteden (26%).

VROUWEN Mantelzorg komt in de meeste gevallen neer op de vrouw: in maar liefst 66% van de gevallen. Vaak betreft het hier vrouwen van 55 jaar of ouder, zonder inwonende kinderen. In bijna de helft van de gevallen verlenen ze zorg aan iemand die op hetzelfde adres woont: meestal de partner of (schoon-)ouders. 

Ruim de helft van de mantelzorgers geeft aan dat ze het zelf wel redden: ze vinden dat ze geen ondersteuning nodig hebben. Dan gaat het om praktische hulp, een financiële tegemoetkoming of gewoon een advies. Maar driekwart van de ondervraagden zou die ondersteuning wel aan anderen aanbevelen. 

Toch zijn deze resultaten wat geflatteerd, zo werd er opgemerkt tijdens de conferentie. Er zijn mensen die het zwaar hebben, die tegen hun grenzen aanlopen zonder dat ze het zelf in de gaten hebben. Ze denken dat het ‘normaal’ is. 

PROBLEMEN Een op de vijf mantelzorgers zegt zelf wel tegen problemen aan te lopen. Dan moeten ze bijvoorbeeld dingen regelen tijdens kantooruren. Of de aangeboden hulp sluit niet aan bij wat er nodig is: er is geen maatwerk. Of de mantelzorgers hebben het gevoel dat ze zelf veel moeten uitzoeken.

Toch zegt bijna de helft van de mantelzorgers geen behoefte te hebben aan respijtzorg. Dat is de term die inhoudt dat iemand anders heel even de volledige zorg overneemt, zodat de mantelzorger bijvoorbeeld zonder wroeging een dagje uit kan.  

Ook persoonlijke eigenschappen kunnen een rol spelen. Er zijn mantelzorgers die heel goed de zorg kunnen verlenen en het daarna ook kunnen loslaten. Anderen kunnen dat niet. Of ze willen altijd alles perfect hebben. 

JONGEREN Een bijzondere groep is die van de jonge mantelzorgers, tussen de 10 en 18 jaar die in een gezin opgroeien waar iemand veel zorg nodig heeft. Van de 400 deelnemers aan de enquête waren er 61 achttien jaar of jonger. In de meeste gevallen zijn de jonge mensen heel flexibel. Ze ervaren de mantelzorg die ze verlenen niet eens als zorg, het is voor hen normaal om rekening te houden met en iets extra’s te doen of te laten voor bijvoorbeeld een ziek broertje of zusje. 

Wat de jongeren ook helpt is dat ze de zorg kunnen delen met hun ouders, dat ze kunnen sporten en dat ze kunnen afspreken met vrienden.

Wethouder Laura Hoogstraten nam de resultaten van de enquête in ontvangst.